Gökyüzü Aşıkları

 Yıldızları seyrederken fark etmişsinizdir, sanki bize göz kırpar gibi yanıp sönerler. Hatta bu özelliklerini yıldız mı gezegen mi nasıl ayırt ederiz yazımda belirtmiştim. Gezegenler daha durgun görünürken yıldızlar yanıp sönerler, bu da bizim ayırt etmemizi kolaylaştırır. Evet, ancak bu demek değil ki gezegenler tamamıyla sabit bir görünüme sahiptir. Çok küçük de olsa gezegenlerde de bu yanıp sönme eylemi, yani astronomik ışıldama/parıldama gözlemlenir. Ancak yıldızlarınki kadar çok olmadığı için bu durumu ayırt edici özellik olarak kullanabiliriz. Peki, astronomik ışıldama neden oluşur? Yıldızlar Neden Yanıp Sönüyor Gibi Görünür? Yıldızlar gerçekten yanıp söndüğü için onları öyle görmeyiz. Aslında bu durumun nedeni yıldızlardan değil, dünyanın atmosferinden kaynaklanmaktadır. Bizden çok uzakta olan yıldızlar zaten küçük noktalar şeklinde görünmektedir. Bir de yıldızlardan gelen ışınlar atmosferimize girdiğinde atmosferin farklı yoğunluktaki bölgelerinde ve farklı sıcaklıklarda

Delphinus, the dolphin ya da yunus… Bugün ki yıldızımızın öyküsü cana yakın olan bu hayvan hakkında. Gelin birlikte Delphinus (Yunus) takımyıldızının özelliklerine ve mitolojik öyküsüne bakalım! Delphinus (Yunus) Takımyıldızının Özellikleri Delphinus (Yunus) Takımyıldızının en parlak yıldızı Rotanev’dir, ancak bu takımyıldızının kadri 3 ten küçük bir yıldızı yoktur. Yani parlak olarak nitelendirilebilecek bir yıldızı bulunmamaktadır (Kadir için bknz ). Bu sebeple gökyüzünde tespit etmeniz pek kolay olmayabilir (şahsen ben şu ana kadar şeklini çıkaramadım J ). Ancak ışık kirliliğinden uzak bir yerde gözlem yapıyorsanız, Vulpecula, Sagitta ( Okçuk ), Aquila ( Kartal ), Aquarius (Kova), Equuleus ve Pegasus takımyıldızlarına olan konumu sayesinde tespit edebilirsiniz. Yandaki fotoğrafta bu takımyıldızlarının birbirlerine olan konumu görebilirsiniz. (Daha net görebilmek için fotoğrafa tıklayınız.)   Delphinus (Yunus) Takımyıldızının Mitolojik Öyküsü Delphinus takımyıldızının adı

  Önceki yazımda astronomide kadrin ne demek olduğunu kısaca anlatmış ve yıldızları görünen kadirlerine göre sıralamıştım. O yazıyı fazla uzatmamak için gökyüzünün en parlak cisimleri sıralamasını bu yazımda yapmayı uygun gördüm. Şimdi konumuza gelelim. Güneş, Ay ve Gezegenlerin Görünen Kadirleri Kadir sadece yıldızlar için kullanılmamakta, ayrıca Güneş, Ay ve gezegenler için de kullanılmaktadır. Söz gelimi Güneş -26,8 kadirdendir (çıplak gözle bakmayınız J ). Ay dolunay evresindeyken -12,5 kadirdendir. Venüs en parlak olduğu zaman -4,4; Mars ve Jüpiter -2,94, Satürn ise -0,55 kadirdendir. Buradan Mars ve Jüpiter’in her zaman aynı parlaklıkta olduğu sonucuna varılmasın, bu veriler en parlak olduğu zamanlara aittir. Gözlemlenebilen gezegenler yazımda da belirttim gibi, Jüpiter çoğu zaman Mars’tan daha parlak görülmektedir. Yani bu kadirler her zaman aynı değil, gezegenlerin birbirlerine göre konumu değiştiği için görünen kadir de değişmektedir. Şimdi görünen kadirlerinin en fazl

Gökyüzündeki yıldızlar koyu bir çarşafa serpilmiş simler gibi ve hatta daha güzel görünürler. Ancak bu yıldızların her biri ayrı parlaklıktadır. Peki bu farklı parlaklıklarının nedeni nedir? Bunun farklı nedenleri olmakla birlikte en belirgin iki nedeni o yıldızın Dünya’ya olan uzaklığı ve ışıma gücüdür diyebiliriz. Astronomide yıldızlar için parlaklıktan ziyade kadir terimi kullanılmaktadır. Önce kadrin ne demek olduğunu sonrasında da gökyüzünde gördüğümüz yıldızların kadirlerine göre sıralamasına bakalım. Astronomide Kadir (Magnitude) Nedir? Kadir, yıldızları parlaklıklarına göre sınıflandırmak için kullanılan bir terimdir. Kadir kelime olarak değer demektir (kadir kıymet bilir misiniz J ). Yıldızlar ne kadar parlaksa o kadar küçük kadirdedir. Söz gelimi en parlak yıldız olan Sirius’un görünen kadri -1,46’dır. Parlaklık azaldıkça kadir artar. Görme sınırı ise 6 olarak kabul edilmektedir. Bu sınır ışık kirliliğinden uzak yerler için geçerlidir, zira ışık kirliliği çok daha parlak

  Yıldızların öyküleri olduğunu belki de sizi bıktıracak kadar çok defa söylemiş olabilirim. Ama bu öyküler benim anlatmakla bitiremeyeceğim kadar fazlalar. Bugün bir tanesini daha sizlerle paylaşacağım. İşte karşınızda Arabacı Takımyıldızı!   Auriga (Arabacı) Takımyıldızını Tanıyalım Auriga (Arabacı) takımyıldızını, gece gökyüzünün en parlak 6.yıldızı olan Capella’yı barındırdığı için kolaylıkla tespit edebilirsiniz. Ayrıca yanda fotoğrafta gördüğünüz üzere, Perseus, Boğa (Taurus) ve İkizler (Gemini) takımyıldızlarına olan konumu da onu bulmanıza yardım edecektir. Auriga (Arabacı) Takımyıldızının Mitolojik Öyküsü Arabacı takımyıldızı yunan mitolojisinde birçok öyküye konu olmuştur. Bunlardan en bilineni ise Hermes’in oğlu Myrtilus ile ilgilidir. Hikaye şöyledir: Kral Ooenemaus çok iyi bir at sürücüsüymüş ve savaş tanrısı Ares kendisine bir çift at hediye etmiş. O atlar öyle güçlüymüş ki dünya üzerindeki başka herhangi bir ata yenilemeyeceğine inanılırmış. Bu atları koştuğu a

Yıldızları seyrederken siz de fark etmişsinizdir, yıldızlar sanki göz kırpıyor gibi bir yanıp bir sönerler. İşte tam da bu, bizim gezegen mi yıldız mı sorumuzun cevabıdır. Gelin şimdi daha detaylı olarak nasıl ayırt edebileceğimizi anlayalım. Gezegenler Çoğunlukla Daha Parlaktır Öncelikle Gözlemlenebilen Gezegenler yazımda da anlattığım gibi, 5 gezegeni çıplak gözle görebiliriz. Bunlar Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn’dür. Bu gezegenlerden Merkür’ün Güneş’e olan konumu nedeniyle çok sık gözlemlenemediğini belirtmiştim. Ancak gözlemlenebildiği zamanlarda -1,9 kadir ile gece gökyüzünün en parlak cisimlerinden biri olur. Venüs Ay’dan sonra en parlak birinci, Mars 4., Jüpiter 2. Ve son olarak Satürn 7. cisimdir. Yani gezegenleri çoğu yıldızdan daha parlak olması nedeniyle de ayırt edebilirsiniz. Bu gezegenleri birbirlerinden nasıl ayırt edeceğinizi öğrenmek için ilgili yazımı okuyabilirsiniz. Yıldızlar Daha Çok Yanıp Sönerler Gezegenlerin daha parlak olmasını bir kenara koyar

  Gökyüzünde yıldızlarla yazılı bir sürü öykü var, aşk, kardeşlik, acıma, ceza, intikam… Bugün öyküsü birden fazla temada olan bir takımyıldızını anlatacağım. İşte karşınızda Okçuk (Sagitta) takımyıldızı Okçuk (Sagitta) Takımyıldızını Tanıyalım Okçuk takımyıldızı gökyüzünün en küçük üçüncü takımyıldızıdır ve çok parlak bir yıldızı bulunmamaktadır. En parlak yıldızı γ Sge’dir. Okçuk takımyıldızını ışık kirliliğinden olabildiğince uzak bir konumda gözlem yaparken görebilirsiniz. Gökyüzündeki konumu Herkül, Kartal ve Lir takımyıldızlarına yakındır. Yandaki fotoğraf sayesinde Okçuk takımyıldızının diğer takımyıldızlarına konumunu anlayabilir ve onlar sayesinde de gökyüzünde tanıyabilirsiniz.   Okçuk (Sagitta) Takımyıldızının Mitolojik Öyküsü Okçuk Takımyıldızının birbirinden farklı birçok öyküsü bulunmaktadır. İşte bu öykülerden en bilinenlerden biri intikamdır. Apollon ve Tesalya kralı Phelegyas’ın kızı Koronis’in Asclepius adında bir oğulları vardır. Asclepius kendini hekim