YILDIZLARIN DA ÖYKÜLERİ VAR – PLEIADES (ÜLKER)

 

Yıldızların da öyküleri var yazılarımı bir seri olarak yazmaya karar verdim ve bugün üçüncü yazımı sizlerle paylaşıyorum. Bugün öyküsünü anlatacağım yıldız kümesi benim gözlemlemeyi en çok sevdiğim ve gökyüzünün güzeller güzeli yedi kız kardeşi Pleiades, namıdiğer Ülker!

Pleiades'ı Tanıyalım

Pleiades yıldız kümesi diye duymamış olabilirsiniz, ama diğer isimlerini duyduğunuza eminim. Ülker, Süreyya, Pervin…Mehmet Akif'in Çanakkale Şehidlerine şiirinde "yedi kandilli süreyya" diye bahsettiği Pleiades... Boğa takımyıldızının içinde bulunur ve gözlemlenmesi için en uygun zaman Ocak ayıdır. Çıplak gözle ve ışık kirliliğinin çok olduğu büyükşehirlerde görmek zor olabilir hatta mümkün olmayabilir. Bir amatör olarak kendi tecrübelerime göre en iyi yöntem, dürbünle gözlemlemek olacaktır. Çıplak gözle altı, ışık kirliliğinin daha az olduğu yerlerde daha da çok yıldızını görebilirsiniz. Pleiades’in yıldızlarından Sterope, Merope, Electra, Maia, Taygete, Celaeno, ve Alcyone kümenin en parlak yıldızları olarak isimlerini Yunan mitolojisinden almışlardır ve yedi kız kardeşi temsil ederler. Atlas ve Pleione ise anne-babayı temsil eder.

Ülker'in Mitolojik Öyküsü

Pleiades ile ilgili rivayet şöyledir: Av tanrısı Orion bir gün avlanırken gülüşme sesleri duyar ve o yöne doğru gider. Av tanrıçası Artemis’in öğrencisi olan yedi güzel kız kardeşleri görür ve güzelliklerine vurulur. Orion bundan sonra kızların peşini bırakmaz, kızlar kaçar Orion kovalar ve gel zaman git zaman bu iş artık Artemis için dayanılmaz bir hal alır. Orion sürekli avlarına engel olmaya ve rahat vermemeye başlamıştır. Artemis tanrıların tanrısı Zeus’a gider ve Orion’un bu sapkın durumuna bir çare bulmasını ister. Bunun üzerine Zeus bu yedi kız kardeşi göğe yükseltir ve çok güzel yedi yıldız haline getirir. Öğrencilerini kaybettiği için üzülen Artemis Zeus’a böyle bir çözüm istemediğini, şimdi kızları kendisinin de göremeyeceğini söyleyince Zeus ona sadece av değil aynı zamanda ay tanrıçası olduğunu ve istediği zaman kızları görebileceğini söyler. Zaman geçer ve Orion ölür. Orion’un ölümünden sonra Zeus onu hemen kız kardeşlerin ardına yerleştirir ve böylece Orion sonsuza kadar kız kardeşlerin peşinden koşar. Hemen yukarıdaki fotoğrafta da görebileceğiniz üzere, (Orion hakkında daha fazla bilgi ve rivayete buradan ulaşabilirsiniz) art arda dizili üç yıldızdan ayırt edebileceğimiz Orion ve sağ üst köşede küçük bir alan kaplayan yıldız kümesi Pleaides bulunmakta, Orion Pleiades’ın arkasından gelmektedir.

Pleiades 1000’den fazla yıldızdan oluşmakla birlikte, bulunduğumuz yerdeki ışık kirliliğine bağlı, 6 tanesini görebildiğimizi belirtmiştik. Peki altı tane görüyorken neden yedi kız kardeş denmiş olabilir? Bu konuda da birden fazla rivayet bulunmakta. Bir rivayete göre yedi kız kardeşin altısı tanrılara eş olmuş ancak içlerinden biri bir ölümlüye vurulmuştur. İçlerindeki en sönük ve görünmeyen yıldız, ölümlüye aşık olup evlenen ve bu yüzden bir ölümlü haline gelen kardeştir. Bu tarz kayıp Pleiad hikayeleri birçok coğrafyada karşımıza çıkmaktadır. Peki bilim insanları bu konuda ne düşünüyor? “Gaia uzay teleskobu ve diğer teleskoplarla yapılan dikkatli gözlemler, Ülker’in yıldızlarının gökyüzünde yavaşça hareket ettiklerini gösteriyor. Yıldızlardan birisi; Pleione, şimdi yıldız Atlas’a o kadar yakın ki çıplak gözle bakıldığında tek bir yıldız gibi görünüyorlar. Ama yıldızların hareketi hakkında bildiklerimizi göz önünde bulundurur ve zamanı 100.000 yıl geriye alırsak, Pleione’nin Atlas’a daha uzak olduğunu ve çıplak gözle kolayca görülebileceğini anlarız. Yani 100.000 yıl önce, çoğu insan kümede gerçekten de yedi yıldız görüyor olmalıydı.”

Fazla amatör bir yöntemle Pleiades’ı böyle fotoğrafladım. Bu fotoğraftan ne kadar güzel olduğu anlaşılmıyor olabilir, ama siz tanrıları kendine aşık eden bu yedi kız kardeşin güzelliğine inanın ve gökyüzünde onları izlemeyi unutmayın⭐

 

 

 

 

 

 

Kaynakça: 

https://www.uzaydanhaberler.com/2021/01/07/dunyanin-en-eski-hikayesi-mi/

http://www.uzaybilim.net/2013/11/ulker-yldz-kumesi-m45-pleiades.html#:~:text=Bo%C4%9Fa%20Tak%C4%B1my%C4%B1ld%C4%B1z%C4%B1%20y%C3%B6n%C3%BCnde%20d%C3%BCnyadan%20yakla%C5%9F%C4%B1k,Pleiades%20%C4%B0ngilizce%20olarak%20ifadesidir.

https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9Clker_(y%C4%B1ld%C4%B1z_k%C3%BCmesi)