Gökyüzü Aşıkları

  Önceki yazımda astronomide kadrin ne demek olduğunu kısaca anlatmış ve yıldızları görünen kadirlerine göre sıralamıştım. O yazıyı fazla uzatmamak için gökyüzünün en parlak cisimleri sıralamasını bu yazımda yapmayı uygun gördüm. Şimdi konumuza gelelim. Güneş, Ay ve Gezegenlerin Görünen Kadirleri Kadir sadece yıldızlar için kullanılmamakta, ayrıca Güneş, Ay ve gezegenler için de kullanılmaktadır. Söz gelimi Güneş -26,8 kadirdendir (çıplak gözle bakmayınız J ). Ay dolunay evresindeyken -12,5 kadirdendir. Venüs en parlak olduğu zaman -4,4; Mars ve Jüpiter -2,94, Satürn ise -0,55 kadirdendir. Buradan Mars ve Jüpiter’in her zaman aynı parlaklıkta olduğu sonucuna varılmasın, bu veriler en parlak olduğu zamanlara aittir. Gözlemlenebilen gezegenler yazımda da belirttim gibi, Jüpiter çoğu zaman Mars’tan daha parlak görülmektedir. Yani bu kadirler her zaman aynı değil, gezegenlerin birbirlerine göre konumu değiştiği için görünen kadir de değişmektedir. Şimdi görünen kadirlerinin en fazl

Gökyüzündeki yıldızlar koyu bir çarşafa serpilmiş simler gibi ve hatta daha güzel görünürler. Ancak bu yıldızların her biri ayrı parlaklıktadır. Peki bu farklı parlaklıklarının nedeni nedir? Bunun farklı nedenleri olmakla birlikte en belirgin iki nedeni o yıldızın Dünya’ya olan uzaklığı ve ışıma gücüdür diyebiliriz. Astronomide yıldızlar için parlaklıktan ziyade kadir terimi kullanılmaktadır. Önce kadrin ne demek olduğunu sonrasında da gökyüzünde gördüğümüz yıldızların kadirlerine göre sıralamasına bakalım. Astronomide Kadir (Magnitude) Nedir? Kadir, yıldızları parlaklıklarına göre sınıflandırmak için kullanılan bir terimdir. Kadir kelime olarak değer demektir (kadir kıymet bilir misiniz J ). Yıldızlar ne kadar parlaksa o kadar küçük kadirdedir. Söz gelimi en parlak yıldız olan Sirius’un görünen kadri -1,46’dır. Parlaklık azaldıkça kadir artar. Görme sınırı ise 6 olarak kabul edilmektedir. Bu sınır ışık kirliliğinden uzak yerler için geçerlidir, zira ışık kirliliği çok daha parlak

  Yıldızların öyküleri olduğunu belki de sizi bıktıracak kadar çok defa söylemiş olabilirim. Ama bu öyküler benim anlatmakla bitiremeyeceğim kadar fazlalar. Bugün bir tanesini daha sizlerle paylaşacağım. İşte karşınızda Arabacı Takımyıldızı!   Auriga (Arabacı) Takımyıldızını Tanıyalım Auriga (Arabacı) takımyıldızını, gece gökyüzünün en parlak 6.yıldızı olan Capella’yı barındırdığı için kolaylıkla tespit edebilirsiniz. Ayrıca yanda fotoğrafta gördüğünüz üzere, Perseus, Boğa (Taurus) ve İkizler (Gemini) takımyıldızlarına olan konumu da onu bulmanıza yardım edecektir. Auriga (Arabacı) Takımyıldızının Mitolojik Öyküsü Arabacı takımyıldızı yunan mitolojisinde birçok öyküye konu olmuştur. Bunlardan en bilineni ise Hermes’in oğlu Myrtilus ile ilgilidir. Hikaye şöyledir: Kral Ooenemaus çok iyi bir at sürücüsüymüş ve savaş tanrısı Ares kendisine bir çift at hediye etmiş. O atlar öyle güçlüymüş ki dünya üzerindeki başka herhangi bir ata yenilemeyeceğine inanılırmış. Bu atları koştuğu a

Yıldızları seyrederken siz de fark etmişsinizdir, yıldızlar sanki göz kırpıyor gibi bir yanıp bir sönerler. İşte tam da bu, bizim gezegen mi yıldız mı sorumuzun cevabıdır. Gelin şimdi daha detaylı olarak nasıl ayırt edebileceğimizi anlayalım. Gezegenler Çoğunlukla Daha Parlaktır Öncelikle Gözlemlenebilen Gezegenler yazımda da anlattığım gibi, 5 gezegeni çıplak gözle görebiliriz. Bunlar Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn’dür. Bu gezegenlerden Merkür’ün Güneş’e olan konumu nedeniyle çok sık gözlemlenemediğini belirtmiştim. Ancak gözlemlenebildiği zamanlarda -1,9 kadir ile gece gökyüzünün en parlak cisimlerinden biri olur. Venüs Ay’dan sonra en parlak birinci, Mars 4., Jüpiter 2. Ve son olarak Satürn 7. cisimdir. Yani gezegenleri çoğu yıldızdan daha parlak olması nedeniyle de ayırt edebilirsiniz. Bu gezegenleri birbirlerinden nasıl ayırt edeceğinizi öğrenmek için ilgili yazımı okuyabilirsiniz. Yıldızlar Daha Çok Yanıp Sönerler Gezegenlerin daha parlak olmasını bir kenara koyar

  Gökyüzünde yıldızlarla yazılı bir sürü öykü var, aşk, kardeşlik, acıma, ceza, intikam… Bugün öyküsü birden fazla temada olan bir takımyıldızını anlatacağım. İşte karşınızda Okçuk (Sagitta) takımyıldızı Okçuk (Sagitta) Takımyıldızını Tanıyalım Okçuk takımyıldızı gökyüzünün en küçük üçüncü takımyıldızıdır ve çok parlak bir yıldızı bulunmamaktadır. En parlak yıldızı γ Sge’dir. Okçuk takımyıldızını ışık kirliliğinden olabildiğince uzak bir konumda gözlem yaparken görebilirsiniz. Gökyüzündeki konumu Herkül, Kartal ve Lir takımyıldızlarına yakındır. Yandaki fotoğraf sayesinde Okçuk takımyıldızının diğer takımyıldızlarına konumunu anlayabilir ve onlar sayesinde de gökyüzünde tanıyabilirsiniz.   Okçuk (Sagitta) Takımyıldızının Mitolojik Öyküsü Okçuk Takımyıldızının birbirinden farklı birçok öyküsü bulunmaktadır. İşte bu öykülerden en bilinenlerden biri intikamdır. Apollon ve Tesalya kralı Phelegyas’ın kızı Koronis’in Asclepius adında bir oğulları vardır. Asclepius kendini hekim

Gökyüzünü süsleyen milyonlarca yıldız ve bunların bir o kadar çok öyküsü var. Ancak bazıları o kadar da sevimli değil… Bugün Zeus’un kuşu da denilen Kartal takımyıldızını ve mitolojik öyküsünü anlatacağım. Kartal (Aquila) Takımyıldızını Tanıyalım Kartal takımyıldızını, en parlak üyesi olan Altair sayesinde ışık kirliliğinin çok olmadığı yerlerde kolaylıkla tanıyabilirsiniz. Ayrıca, Kartal takımyıldızının yakınlarında bulunan Yay, Herkül, Oğlak ve Kova takımyıldızları da onu tanımanızı kolaylaştıracaktır. Yandaki fotoğrafta Kartal takımyıldızının şeklini ve diğer takımyıldızlarına göre konumunu görebilirsiniz. Kartal (Aquila) Takımyıldızının Mitolojik Öyküsü En başında da belirttiğim gibi, Kartal Zeus’un kuşu imiş. Ağzında yıldırımı taşıdığına, Zeus’un attığı şimşekleri geri getirdiğine inanılırmış. Kartal takımyıldızının öyküsü Prometheus’a dayanmaktadır. Tanrıların ve insanların Mekone’de toplandığı gün bir öküz kesilmiş ve onu paylaştırması Prometheus’a bırakılmıştır. Prometheu

Güneş sistemindeki bazı gezegenler, ışık kirliliğine bağlı olarak, çıplak gözle görülebilirler.  İşte bu gezegenleri nasıl gözlemleyebileceğimizi ve ayırt edebileceğimizi deneyimlerime ve araştırmalarıma dayanarak anlatacağım. Herhangi bir alete ihtiyaç duymadan net bir şekilde gözlemleyebileceğiniz gezegenler Merkür, Mars, Jüpiter, Satürn ve Venüs’tür. NASA bu beş gezegene bu sebeple “Fab Five” olarak tanımlamaktadır. Şimdi bu gezegenleri tek tek inceleyelim. Çıplak Gözle Venüs Venüs, gökyüzünde Ay’dan sonra görebileceğiniz en parlak cisimdir. Güzel görüntüsüne ithafen adını Roma mitolojisindeki güzellik tanrıçasından alır. Venüs’ü güneş doğmadan kısa bir süre önce doğuda veya battıktan sonra batıda görebilirsiniz. O kadar parlak görünecektir ki, şüpheye yer kalmayacak bir şekilde anlayacaksınız J  Yandaki, benim çektiğim fotoğrafta, gün doğumunda Venüs'ün halen ne kadar parlak olduğunu görebilirsiniz. Dürbün ile bakarsanız muhtemelen beş köşeli yıldız şekline benzetebilirsini

 Bugün ki yazımda Zodyak Kuşağının üçüncü üyesini, ikizleri anlatacağım. Gelin birlikte ikizler (gemini) takımyıldızının özelliklerini ve mitolojik öyküsüne bakalım.   İkizler (Gemini) Takımyıldızını Tanıyalım İkizler takımyıldızının en parlak üyesi Polluks yıldızıdır. Yıldızlarını birleştirince yandaki fotoğraftaki görüntüyü elde ederiz. Bu fotoğraf bana iki cin aliyi andırıyor J İkizler takımyıldızı Orion ve Taurus (Boğa) takımyıldızlarının çaprazında olduğu için gökyüzünde tanımanız kolaylaşır. Yandaki fotoğrafta bu İkizler takımyıldızının Orion ve Taurus takımyıldızlarına göre konumunu görebilirsiniz.   İkizler Takımyıldızının Mitolojik Öyküsü Zeus, her zamanki gibi, güzel bir kadın olan Leda’ya vurulur ve ona yakınlaşmak için çok güzel bir kuğuya dönüşerek yanına gider. Zeus kanatlarını çırparak güzel kokular yaymış ve boynuyla Leda’nın yüzünü okşayarak uyandırmış. Leda’nın irkilerek uyanması üzerine Zeus konuşmaya başlamış: “Korkma benden, ben tanrıların tanrısıyım

  Gökyüzündeki takımyıldızlarında resmedilmiş olan tanrılar, insanlar, hayvanlar ve daha niceleri… İşte bugün bir insanın değil bir müzik aletinin takımyıldızını ve mitolojik öyküsünü anlatacağım. En eski müzik aletlerinden Lir! Lir (Lyra) Takımyıldızını Tanıyalım Lir takımyıldızına çalgı takımyıldızı da denmektedir. Bu takımyıldızının en parlak üyesi Vega yıldızıdır. Gökyüzünde çok küçük bir alanı kaplayan bu takımyıldızını, gökyüzünün en parlak beşinci yıldızı olan Vega sayesinde bulabilirsiniz.   Lir (Lyra) Takımyıldızının Mitolojik Öyküsü Gelelim Lir takımyıldızının mitolojik öyküsüne… Lir çalgısını Tanrı Hermes’in çocukken icat ettiğine inanılırmış. Hermes bir kaplumbağanın kabuğuna inek bağırsağını geçirmiş ve bu müzik aletini yapmış. Yaptığı bu çalgıyı yarı kardeşi Apollon’a hediye etmiş. En sonunda da Apollon tarafından asıl sahip olması gereken kişiye, çaldığı melodilerle herkesi kendine hayran bırakacak olan Orpheus’a daha çocukken verilmiş. Orpheus lir çalmayı perile

Dünyamız şuan için canlılara ev olabilen tek gezegen olmasına karşın koşulları canlıların yaşamasına el vermeyen birçok gezegen bulunmaktadır. Esasında, güneş sisteminde bulunanlara gezegen derken güneş sistemi dışındakilere ötegezegen denilmektedir. Bugün güneş sisteminde bulunan gezegenlerin özelliklerini inceleyeceğiz. Yazının sonunda oraların neden canlı yaşamı için çok da uygun olmadıklarını anlayacağız J GÜNEŞ SİSTEMİNDEKİ GEZEGENLER Güneşe olan yakınlıklarına göre sırasıyla Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün güneş sistemimizde bulunan gezegenlerdir. Şimdi bu gezegenleri bu sıraya göre inceleyelim.   MERKÜR Güneşe en yakın olan Merkür aynı zamanda en hızlı ve en küçük gezegendir. En’lerin gezegeni Merkür’ün Güneş etrafındaki bir tam turu 87,969 Dünya günü sürmektedir. Kendi etrafında bir tam tur dönmesi ise 58,646 gün sürer. Yani Merkür’de bir gün 58,646 gün sürer. Merkür’ün diğer enlerine bir ek olarak, Güneş Sistemi’ndeki diğer gezegenlere

  Astronomi ve astroloji… Birbirine çok benzeyen bu iki kelime sık sık karıştırılmakta ve birbirlerinin yerine kullanılmaktadır. Aslında astronomi ve astroloji tarihsel olarak ilk başlarda birbirleriyle bağlantılıydı. Ancak astrolojinin bilim olmadığı kabul edildikten sonra aralarında bir bağlantı kalmadı. Peki nedir astronomi ve astroloji? Astronomi nedir? Astronomi kelimesi, Yunanca gök cismi anlamına gelen “astron” ile kanun, gelenek veya tayin etmek anlamına gelen “nomos” kelimelerinden türemiştir. Düz mantıkla gök cismi kanunu diyebiliriz J Daha profesyonel ama basit bir anlatım ile NASA, astronomiyi "yıldızların, gezegenlerin ve uzayın incelenmesi" olarak tanımlıyor. Daha komplike bir tanımlamayı işe şöyle yapabiliriz: Astronomi, bütün gök cisimlerinin ve yıldızlararası maddenin evrimini, fiziksel ve kimyasal yapılarını ve konumlarını inceleyen, bunlarla ilgili açıklamalar sunan bir bilim dalıdır. Yani bilim dalı olan astronomidir. Sonu loji ile bittiği için astroloj