Gökyüzü Aşıkları

  Bugün sizlere zodyak kuşağı takımyıldızlarından bir diğerinin öyküsünü aktaracağım. Eski zamanlarda gücün sembolü olan ve bu sebeple krallar tarafından bayraklarda veya sembollerde sıklıkla kullanılan aslanın mitolojik öyküsünü ve takımyıldızının özelliklerini gelin yakından inceleyelim.   Aslan (Leo) Takımyıldızının Özellikleri Aslan takımyıldızının en parlak yıldızı 1.4 kadir ile Regulus’tur. Ayrıca Zosma, Algieba ve Denebola yıldızlarını da gözlemlemeniz mümkün. Regulus parlaklığı ve konumu sebebiyle aslanın kalbi olarak da bilinir. Babil astronomisinde ise Kralın yıldızı adı verilmiştir. Aslan takımyıldızını içerdiği bu yıldızlar sayesinde kolaylıkla bulabileceğiniz gibi aynı zamanda Başak (Virgo), Hydra (Hidra), Sextans (Altılık), Ursa Major (Büyük Ayı) Takımyıldızlarına olan konumu da onu bulmanızı kolaylaştıracaktır. Aslan takımyıldızı başka bir takımyıldızına ya da yıldıza bakmaksızın şeklinden çıkarabildiğim takımyıldızlarından biri. Bu sebeple yandaki fotoğrafta şekli

Uzun bir aradan sonra tekrar merhaba! Bugün (henüz tarihi geçmemişken😄) Zodyak takımyıldızlarından olan Yengeç Takımyıldızının özelliklerini ve mitolojik öyküsünü sizlere aktaracağım. Yengeç (Cancer) Takımyıldızının Özellikleri Yengeç takımyıldızı çok parlak yıldızlara sahip değildir. En parlak gökcismi ise NGC2632 (Messier 44, Arrıkovanı) isimli bir yıldız kümesidir. Ondan sonra takımyıldızının en parlak 2.cismi ve en parlak yıldızı olan Beta Cancri’nin kadri +3.5 ’dir. Bu yıldızı ışık kirliliğinden uzak bölgelerde gözlemleyebilirsiniz. İkizler (gemini), Aslan (Leo) ve Hydra takımyıldızlarına olan konumu onu bulmanızı kolaylaştıracaktır. Yengeç Takımyıldızının Mitolojik Öyküsü Yengeç takımyıldızının en çok bilinen mitolojik öyküsü Herakles, Hydra ve Hera etrafında döner. Biraz öncesinden alarak hikayeyi netliğe kavuşturalım. Herakles Zeus’un ölümlü Alkmene’den olan çocuğudur ve kahraman Perseus’un soyundan gelmektedir. Amphitryon evde yokken onun kılığına girerek karısı Alkmene ile b

Gökyüzünün binlerce muhteşem hikayesinden birini daha anlatacağım bugün sizlere. İncirleri bekleyen bir karganın ve ağzında taşıdığı kupanın öyküsü… Karga (Corvus) ve Kupa (Crater) takımyıldızlarının öyküsüne ve bu takımyıldızlarının özelliklerine gelin yakından bakalım. Karga ve Kupa Takımyıldızının Özellikleri Karga (Corvus) takımyıldızının en parlak yıldızı kadri 2.59 olan Gienah (γ Crv) yıldızıdır. Başak (Virgo), Hidra (Hydra) ve Kupa (Crater) takımyıldızlarına olan konumu sayesinde onu gece gökyüzünde daha kolay tespit edebilirsiniz. Yandaki fotoğrafta bu takımyıldızlarını rahatlıkla görebilirsiniz. Kupa (Crater) takımyıldızının en parlak yıldızı 3.57 kadir ile δ Crt yıldızıdır. Kadri parlak (3’ten küçük) bir yıldızı bulunmadığı için şehir ışıklarının yoğun olduğu yerlerde gözlemlenememesi muhtemeldir. Karga (Corvus), Başak (Virgo), Hidra (Hydra), Aslan (Leo) ve Altılık (Sextans) takımyıldızlarına olan konumu gece gökyüzünde onu bulmanızı kolaylaştırabilir. Yandaki fotoğraft

Yaz geldi ve artık gökyüzünü daha berrak olarak izleyebiliyoruz. Bulutsuz gökyüzünde ışıldayan yıldızlar da daha bir güzel gözlemleniyor haliyle. İşte bugün yaz ayında gece gökyüzünde görebileceğiniz yıldız desenlerinden biri olan yaz üçgenini anlatacağım. Yıldız Deseni Nedir? Yaz üçgeni bir yıldız desenidir. Yıldız deseni, gözle görülebilen belli bir yıldız topluluğunu zihinsel olarak birbirine bağlamak için kullanılan çizgilerdir. (Daha fazla astronomi terimi için buraya tıklayınız.) Sıklıkla takımyıldızları ile karıştırılsa da takımyıldızları gibi atfedildikleri bir resim yoktur. Bu yüzden maalesef bahsedebileceğim bir mitolojik öyküsü de yok. Yaz Üçgeni Yıldız Deseninin Özellikleri Yaz üçgeni adını kuzey yarımkürede yazın görülmesinden ve o çevredeki en parlak üç yıldızın üçgen oluşturmasından alır. Bu yıldızlar Lir takımyıldızı nda bulunan Vega, Kuğu takımyıldızında bulunan Deneb ve Kartal takımyıldızı nda bulunan Altair yıldızlarıdır. Vega, Deneb ve Altair gece gökyüzünün sırası

 Bugün NASA'nın 4 Haziran'da günün fotoğrafı olarak paylaştığı Uranüs fotoğrafından ve öneminden bahsedeceğim. Gökbilimciler, Mart 2021'de, NASA'nın Chandra X-ışını Gözlemevi'ni kullanarak ilk kez Uranüs'ten X-ışınları tespit ettiler. Bu sonuç, bilim insanlarının güneş sistemimizdeki bu esrarengiz buz devi gezegen hakkında daha fazla bilgi edinmesine yardımcı olabilir. Uranüs, Güneş'ten yedinci gezegendir ve Dünya'nın dört katı çapa sahip olan bu gezegenin ekvatorunun etrafında iki takım halka vardır. Voyager 2, Uranüs tarafından uçan tek uzay aracı olduğundan, gökbilimciler şu anda neredeyse tamamen hidrojen ve helyumdan oluşan bu uzak ve soğuk gezegen hakkında bilgi edinmek için Chandra ve Hubble Uzay Teleskobu gibi Dünya'ya çok daha yakın teleskoplara güveniyorlar. Yeni çalışmada araştırmacılar Uranüs'te 2002'de ve sonra tekrar 2017'de alınan Chandra gözlemlerini kullandılar. Yakın zamanda analiz edilen ilk gözlemden X-ışınlarının net

Bugün, 26 Mayıs 2021, süper çiçek kanlı ay tutulması gerçekleşti. Bu yıl gerçekleşen tek tam Ay Tutulması olduğu için neden böyle adlandırıldığını ve bu olayın özelliklerini anlatan bir yazı yazmaya karar verdim. Okumaya devam ediniz 😄 SÜPER AY NEDİR? Süper Ay, Ay'ın Dünya'ya yıl içindeki en yakın olduğu konuma ulaşması ve bu nedenle de en parlak görünümünü kazanması halidir. Ay'ın Dünya etrafında izlediği yörünge eliptiktir. Yani Dünya'ya olan uzaklığı yıl içinde değişmektedir. Süper Ay ise, bu eliptik yörüngede Dünya'ya en yakın olduğu konumda, yıl içerisindeki en parlak olduğu döneme denmektedir. (Not: Ay'ın Dünya'ya en yakın olduğu o konuma yerberi denmektedir.) SÜPER ÇİÇEK KANLI AY TUTULMASI NEDİR? Süper çiçek kanlı ay tutulması ise aynı anda birden fazla olayı içerisinde barındırmaktadır. Yukarıda da anlattığım üzere, Ay'ın yıl içerisindeki en parlak konumuna "Süper Ay" denmektedir. Ay'ın dolunay zamanının mayıs ayında gerçekleşmesi

  Evet yeni bir seriye başlıyoruz, Nebulalar (bulutsular) serisi. Serimizin ilk üyesi ise NASA tarafından beş gün önce paylaşılan bir bulutsu, NGC 2313. NASA NGC 2313 Bulutsusunu (Nebulasını) Hubble Uzay Teleskobu ile üstte gördüğünüz gibi fotoğraflamış. NGC 2313 Bulutsusunun özelliklerine gelince, bir emisyon bulutsusudur. Salma (Emisyon) bulutsusu, kendi ışıklarını yayan parlak, dağınık iyonize gaz bulutlarıdır. (Bulutsu ne demek diye sorarsanız  Astronomi Sözlüğü ne bir göz atın derim 😉 ). Gerçekten de çok güzel ve uzayın muhteşemliğini gözler önüne seren bir fotoğraf. Uzayı böyle gözlemleyebilmek sizce de çok hoş olmaz mıydı? Bir sonraki yazımda görüşmek üzere, göğe bakmayı ve uzayı hayal etmeyi unutmayın ⭐   Kaynakça:  https://www.nasa.gov/sites/default/files/thumbnails/image/potw2119a.jpg https://www.nasa.gov/image-feature/goddard/2021/hubble-spots-a-cosmic-cloud-s-silver-lining https://tr.wikipedia.org/wiki/NGC_2313

Bugün sizlerle gök merdiveni yıldız desenini paylaşacağım. İsmini ben koydum, nasıl ama 😄 Öncelikle neden gök merdiveni onu açıklayayım. Mirfak, Almaç, Miraç ve Alpheratz yıldızlarının art arda yukarı yükselir bir şekilde gözlemlediğim için bana merdiveni anımsattılar ve bu isim aklıma geldi.  fotoğrafı 12.05.2021 (yani dün) saat 04.07'de çektim. Resme tıklayarak daha net inceleyebilirsiniz. Üstte gördüğünüz "W" şeklindeki takımyıldızını hatırladınız değil mi 😄 (Hatırlamayanlar veya o yazıyı hiç okumayanlar ilgili yazıma buradan ulaşabilirler.) Cassiopeia yani nam-ı diğer Kraliçe takımyıldızı. İşte gök merdivenim kraliçenin hemen altında birbirini takip eder gibi görünen bu dört parlak nokta benim gök merdivenim. Yıldızların sırasıyla isimleri sol attan başlayarak Mirfak, Almaç, Miraç ve Alpheratz. Mirfak Perseus Takımyıldızının en parlak üyesidir. Almaç, Miraç ve Alpheratz ise Andromeda takımyıldızında bulunurlar ve bu takımyıldızının en parlak üyesi (alfası) Alpherat

 Yıldızları seyrederken fark etmişsinizdir, sanki bize göz kırpar gibi yanıp sönerler. Hatta bu özelliklerini yıldız mı gezegen mi nasıl ayırt ederiz yazımda belirtmiştim. Gezegenler daha durgun görünürken yıldızlar yanıp sönerler, bu da bizim ayırt etmemizi kolaylaştırır. Evet, ancak bu demek değil ki gezegenler tamamıyla sabit bir görünüme sahiptir. Çok küçük de olsa gezegenlerde de bu yanıp sönme eylemi, yani astronomik ışıldama/parıldama gözlemlenir. Ancak yıldızlarınki kadar çok olmadığı için bu durumu ayırt edici özellik olarak kullanabiliriz. Peki, astronomik ışıldama neden oluşur? Yıldızlar Neden Yanıp Sönüyor Gibi Görünür? Yıldızlar gerçekten yanıp söndüğü için onları öyle görmeyiz. Aslında bu durumun nedeni yıldızlardan değil, dünyanın atmosferinden kaynaklanmaktadır. Bizden çok uzakta olan yıldızlar zaten küçük noktalar şeklinde görünmektedir. Bir de yıldızlardan gelen ışınlar atmosferimize girdiğinde atmosferin farklı yoğunluktaki bölgelerinde ve farklı sıcaklıklarda

Delphinus, the dolphin ya da yunus… Bugün ki yıldızımızın öyküsü cana yakın olan bu hayvan hakkında. Gelin birlikte Delphinus (Yunus) takımyıldızının özelliklerine ve mitolojik öyküsüne bakalım! Delphinus (Yunus) Takımyıldızının Özellikleri Delphinus (Yunus) Takımyıldızının en parlak yıldızı Rotanev’dir, ancak bu takımyıldızının kadri 3 ten küçük bir yıldızı yoktur. Yani parlak olarak nitelendirilebilecek bir yıldızı bulunmamaktadır (Kadir için bknz ). Bu sebeple gökyüzünde tespit etmeniz pek kolay olmayabilir (şahsen ben şu ana kadar şeklini çıkaramadım J ). Ancak ışık kirliliğinden uzak bir yerde gözlem yapıyorsanız, Vulpecula, Sagitta ( Okçuk ), Aquila ( Kartal ), Aquarius (Kova), Equuleus ve Pegasus takımyıldızlarına olan konumu sayesinde tespit edebilirsiniz. Yandaki fotoğrafta bu takımyıldızlarının birbirlerine olan konumu görebilirsiniz. (Daha net görebilmek için fotoğrafa tıklayınız.)   Delphinus (Yunus) Takımyıldızının Mitolojik Öyküsü Delphinus takımyıldızının adı

  Önceki yazımda astronomide kadrin ne demek olduğunu kısaca anlatmış ve yıldızları görünen kadirlerine göre sıralamıştım. O yazıyı fazla uzatmamak için gökyüzünün en parlak cisimleri sıralamasını bu yazımda yapmayı uygun gördüm. Şimdi konumuza gelelim. Güneş, Ay ve Gezegenlerin Görünen Kadirleri Kadir sadece yıldızlar için kullanılmamakta, ayrıca Güneş, Ay ve gezegenler için de kullanılmaktadır. Söz gelimi Güneş -26,8 kadirdendir (çıplak gözle bakmayınız J ). Ay dolunay evresindeyken -12,5 kadirdendir. Venüs en parlak olduğu zaman -4,4; Mars ve Jüpiter -2,94, Satürn ise -0,55 kadirdendir. Buradan Mars ve Jüpiter’in her zaman aynı parlaklıkta olduğu sonucuna varılmasın, bu veriler en parlak olduğu zamanlara aittir. Gözlemlenebilen gezegenler yazımda da belirttim gibi, Jüpiter çoğu zaman Mars’tan daha parlak görülmektedir. Yani bu kadirler her zaman aynı değil, gezegenlerin birbirlerine göre konumu değiştiği için görünen kadir de değişmektedir. Şimdi görünen kadirlerinin en fazl

Gökyüzündeki yıldızlar koyu bir çarşafa serpilmiş simler gibi ve hatta daha güzel görünürler. Ancak bu yıldızların her biri ayrı parlaklıktadır. Peki bu farklı parlaklıklarının nedeni nedir? Bunun farklı nedenleri olmakla birlikte en belirgin iki nedeni o yıldızın Dünya’ya olan uzaklığı ve ışıma gücüdür diyebiliriz. Astronomide yıldızlar için parlaklıktan ziyade kadir terimi kullanılmaktadır. Önce kadrin ne demek olduğunu sonrasında da gökyüzünde gördüğümüz yıldızların kadirlerine göre sıralamasına bakalım. Astronomide Kadir (Magnitude) Nedir? Kadir, yıldızları parlaklıklarına göre sınıflandırmak için kullanılan bir terimdir. Kadir kelime olarak değer demektir (kadir kıymet bilir misiniz J ). Yıldızlar ne kadar parlaksa o kadar küçük kadirdedir. Söz gelimi en parlak yıldız olan Sirius’un görünen kadri -1,46’dır. Parlaklık azaldıkça kadir artar. Görme sınırı ise 6 olarak kabul edilmektedir. Bu sınır ışık kirliliğinden uzak yerler için geçerlidir, zira ışık kirliliği çok daha parlak

  Yıldızların öyküleri olduğunu belki de sizi bıktıracak kadar çok defa söylemiş olabilirim. Ama bu öyküler benim anlatmakla bitiremeyeceğim kadar fazlalar. Bugün bir tanesini daha sizlerle paylaşacağım. İşte karşınızda Arabacı Takımyıldızı!   Auriga (Arabacı) Takımyıldızını Tanıyalım Auriga (Arabacı) takımyıldızını, gece gökyüzünün en parlak 6.yıldızı olan Capella’yı barındırdığı için kolaylıkla tespit edebilirsiniz. Ayrıca yanda fotoğrafta gördüğünüz üzere, Perseus, Boğa (Taurus) ve İkizler (Gemini) takımyıldızlarına olan konumu da onu bulmanıza yardım edecektir. Auriga (Arabacı) Takımyıldızının Mitolojik Öyküsü Arabacı takımyıldızı yunan mitolojisinde birçok öyküye konu olmuştur. Bunlardan en bilineni ise Hermes’in oğlu Myrtilus ile ilgilidir. Hikaye şöyledir: Kral Ooenemaus çok iyi bir at sürücüsüymüş ve savaş tanrısı Ares kendisine bir çift at hediye etmiş. O atlar öyle güçlüymüş ki dünya üzerindeki başka herhangi bir ata yenilemeyeceğine inanılırmış. Bu atları koştuğu a

Yıldızları seyrederken siz de fark etmişsinizdir, yıldızlar sanki göz kırpıyor gibi bir yanıp bir sönerler. İşte tam da bu, bizim gezegen mi yıldız mı sorumuzun cevabıdır. Gelin şimdi daha detaylı olarak nasıl ayırt edebileceğimizi anlayalım. Gezegenler Çoğunlukla Daha Parlaktır Öncelikle Gözlemlenebilen Gezegenler yazımda da anlattığım gibi, 5 gezegeni çıplak gözle görebiliriz. Bunlar Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn’dür. Bu gezegenlerden Merkür’ün Güneş’e olan konumu nedeniyle çok sık gözlemlenemediğini belirtmiştim. Ancak gözlemlenebildiği zamanlarda -1,9 kadir ile gece gökyüzünün en parlak cisimlerinden biri olur. Venüs Ay’dan sonra en parlak birinci, Mars 4., Jüpiter 2. Ve son olarak Satürn 7. cisimdir. Yani gezegenleri çoğu yıldızdan daha parlak olması nedeniyle de ayırt edebilirsiniz. Bu gezegenleri birbirlerinden nasıl ayırt edeceğinizi öğrenmek için ilgili yazımı okuyabilirsiniz. Yıldızlar Daha Çok Yanıp Sönerler Gezegenlerin daha parlak olmasını bir kenara koyar

  Gökyüzünde yıldızlarla yazılı bir sürü öykü var, aşk, kardeşlik, acıma, ceza, intikam… Bugün öyküsü birden fazla temada olan bir takımyıldızını anlatacağım. İşte karşınızda Okçuk (Sagitta) takımyıldızı Okçuk (Sagitta) Takımyıldızını Tanıyalım Okçuk takımyıldızı gökyüzünün en küçük üçüncü takımyıldızıdır ve çok parlak bir yıldızı bulunmamaktadır. En parlak yıldızı γ Sge’dir. Okçuk takımyıldızını ışık kirliliğinden olabildiğince uzak bir konumda gözlem yaparken görebilirsiniz. Gökyüzündeki konumu Herkül, Kartal ve Lir takımyıldızlarına yakındır. Yandaki fotoğraf sayesinde Okçuk takımyıldızının diğer takımyıldızlarına konumunu anlayabilir ve onlar sayesinde de gökyüzünde tanıyabilirsiniz.   Okçuk (Sagitta) Takımyıldızının Mitolojik Öyküsü Okçuk Takımyıldızının birbirinden farklı birçok öyküsü bulunmaktadır. İşte bu öykülerden en bilinenlerden biri intikamdır. Apollon ve Tesalya kralı Phelegyas’ın kızı Koronis’in Asclepius adında bir oğulları vardır. Asclepius kendini hekim